19 Podbój Italii przez Rzym, 5 klasa

Wideo https://eior.by/catalog_lecture/5-klass/history/48.php

Przypomnij sobie. Kiedy i gdzie narodził się Rzym?

1. Wojny Rzymu z sąsiednimi plemionami. Rzym jest położony w gęsto zaludnionym regionie Italii. Ziemia tutaj była niezwykle cenna, z tego powodu prowadzono o nią niekończące się wojny. W V–III wieku p.n.e. Rzymianie walczyli z różnymi italskimi plemionami. Ponad sto lat toczyły się walki między Rzymianami i Etruskami. Etruskowie zacięcie bronili się, ale w połowie IV wieku p.n.e. ich opór został złamany. W wojnach z Etruskami sławę zdobył rzymski dowódca Marek Furiusz Kamillus, który zawładnął bogatym miastem Weje i zdobył ogromny łup. Utraciwszy niepodległość, Etruskowie stopniowo przyjęli styl życia Rzymian.

W wyniku udanej walki Rzymianie zdobyli duże terytoria w środkowej części półwyspu Apenińskiego.

2. Inwazja Galów na Rzym. W IV wieku p.n.e. Rzymianie zetknęli się z groźnym przeciwnikiem – Galami. Wojowniczy Galowie mieszkali na terytorium współczesnej Francji. Przez Alpy przenikali do północnej Italii i zajmowali ziemie i miasta italskie. Na początku IV wieku p.n.e. nad Rzymem zawisło straszliwe niebezpieczeństwo: Galowie otoczyli Wieczne Miasto i zaczęli oblężenie. Rzymska armia została rozbita, a miasto splądrowane i spalone. W rękach Rzymian pozostawało tylko Wzgórze Kapitolińskie, nad którym górowały świątynie bogów. Dzielnie walczyli obrońcy miasta, ale wkrótce zaczął się głód. Ostatnie zapasy żywności zostały zjedzone, pozostały tylko święte gęsi, które mieszkały w świątyni bogini Junony. Nieraz myśleli o nich głodni wojownicy, ale obawiali się gniewu bogini, która była opiekunką miasta.

Według legendy pewnej nocy Galowie próbowali przedostać sięna wzgórze Kapitolińskie. Strażnicy spokojnie spali, tylko święte gęsi poczuły zbliżającego się wroga. Głośnym gęganiem i trzepotaniem skrzydeł obudziły wojowników. Rzymianie odparli nieprzyjaciela i zmusili go do negocjacji. Stąd pojawiło się wyrażenie „gęsi uratowały Rzym”. Galowie zgodzili się zostawić zniszczone miasto, jeśli jego mieszkańcy zapłacą okup – 300 kilogramów złota. Kiedy zaczęli ważyć drogocenne wyroby, galijski wódz wrzucił na misę z odważnikami swój ciężki miecz. Rzymianie zaczęli protestować, ale wódz Galów krzyknął szyderczo: «Biada pokonanym!”.

W końcu Rzymianie wzięli się w garść. W okolicach Rzymu stworzyli nową armię i pokonali Galów. Najeźdźcy opuścili nie tylko Rzym, ale i tereny Italii.

Wojny przeciwko Pyrrusowi.

Po przejęciu kontroli w środkowej Italii Rzymianie zaczęli podbój jej południowej części. Tutaj zetknęli się z silnym oporem greckich kolonii. W 280 roku p.n.e. na pomóc Grecji przybyły wojska króla Pyrrusa. Pyrrus został uznany za drugiego co do doniosłości wodza po Aleksandrze Wielkim. Jego armia składała się z 20 tys. żołnierzy, 3 tys. jeźdźców, 2 tys. łuczników, 500 procarzy oraz 20 słoni bojowych. Rzymianie, którzy nigdy przed tym nie widzieli tych zwierząt, ponosili porażkę jedna za drugą, aż się wycofali. Mimo zwycięstwa, greckie wojska również poniosły ciężkie straty. Po jednej z takich bitew król Pyrrus zawołał: „Kolejne takie zwycięstwo i pozostanę bez armii!” W ten sposób powstało powszechnie znane powiedzenia „pyrrusowe zwycięstwo”, to znaczy zwycięstwo równoznaczne z porażką. W 275 roku p.n.e. siły Pyrrusa zostały rozbite. Po zwycięstwie nad Pyrrusem Rzymianie wzięli pod kontrolę całą Italię. Podbite plemiona i miasta na czele z Rzymem połączył wspólny sojusz. Uczestnicy tego przymierza mieli różne prawa: plemiona, które pomogły Rzymowi, uzyskały pełny samorząd oraz rzymskie obywatelstwo, te zaś, które walczyły przeciwko Rzymowi, nie miały żadnych praw i otrzymały ograniczony samorząd. Wszyscy członkowie układu mieli dostarczać Rzymianom żołnierzy i zmilitaryzować rzymską armię. Na całym terenie Italii puszczono w obieg ogólną monetę – rzymski srebrny denar. Tak więc Rzymianie doskonalili swoją armię i przekształcili ją w najlepszą armię swoich czasów. Ustanowili oni kontrolę nad północnymi i środkowymi regionami półwyspu i po zwycięstwie nad Pyrrusem, opanowali całą Italię.

1. Co powodowało stałe wojny Rzymu z sąsiednimi plemionami?

2. Proszę ułóż opowiadanie na wybrany temat: a) „Najazd Galów na Rzym”; b) „Biada pokonanym!”; c) „pyrrusowe zwycięstwo”.

3. Na osi czasu zaznacz: rok założenia Rzymu, rok oblężenia Wiecznego Miasta przez Galów, rok pokonania armii Pyrrusa.

4. Porównaj mapę terytorium Rzymu z początku jego powstania z tą

z 275 roku p.n.e. Wyciągnij wnioski.

5*. Czy zgadzasz się z argumentem jednego z senatorów rzymskich: „Z Pyrrusem należy walczyć, a nie przyjaźnić się”?

„Biada zwyciężonym” - w końcu Rzymianie postanowili zapłacić okup (kontrybucję wojenną). Brennus domagał się 1000 rzymskich funtów (ok. 327 kg) złota.

Tytus Liwiusz w swojej książce Ab Urbe condita napisał, że Galowie dostarczyli wagę oraz odważniki. Rzymianie jednakże zauważyli, że odważniki są sfałszowane i odważyli się poinformować o tym Brennusa, który wyciągnął swój miecz, rzucił go na wagę i wykrzyknął: Vae victis!, zmuszając Rzymian aby zapłacili jeszcze więcej.

Pyrrusowe zwycięstwo – wyrażenie przysłowiowe oznaczające zwycięstwo osiągnięte nadmiernym kosztem.

Rzymianie woleli w domu trzymać gęgające gęsi, zamiast psów obronnych. Podobno lepiej sprawdzały się one przy ostrzeganiu przed intruzami. Co ciekawe, ten zwyczaj wywodził się z historii jaka miała miejsce w 390 roku p.n.e. Wówczas to Kapitol opierał się najazdowi Galów z doliny Padu.

Galowie postanowili zdobyć wzgórze nocą. Wybrali w tym celu najbardziej strome podejście i moment, kiedy obrońcy zmęczeni długotrwałymi walkami i głodem zasnęli. O zbliżaniu się wroga ostrzegły Rzymian gęsi, ptaki poświęcone bogini Junonie. Dowódca obrony Marcus Manlius Capitolinus natychmiast zareagował i atak został odparty. Obrońcy nie tylko obronili wzgórze, ale wyparli wroga z Rzymu.

"Гуси Рим спасли" - это выражение связано с легендой об осаде римской Капитолийской крепости галлами в V веке до н. э. Ночью осаждавшие хотели проникнуть в город. Однако гуси, жившие в городском храме Юноны, услышали звуки, встревожились и загоготали. Жители города проснулись и отразили атаку нападавших. Эта история известна благодаря труду "История от основания города" римского историка Тита Ливия.

"Горе побежденным" - выражение, также пришедшее из "Истории от основания города". В 390 году до н.э. римляне снова вели войну с галлами и в этот раз потерпели поражение. Осада Капитолия затянулась. Римские консулы попытались договориться с Бренном, вождем галлов о перемирии. Взамен Бренн потребовал выкуп - 1000 фунтов золота. Взвешивать выкуп стали галльскими гирями, которые явно были фальшивыми. Римляне стали возмущаться. Тогда Бренн со словами "Горе побежденным!" положил на весы ещё и свой меч. Эти слова стали употребляться в ситуации, когда нужно подчеркнуть, что именно сильнейший, победитель устанавливает правила, а проигравший вынужден подчиниться.

Выражение "Пиррова победа" встречается в трудах многих античных историков. Чаще всего его относят к битве при Аускуле в 279 году до н.э. Тогда Пирр, царь Эпира, выиграл сражение с римлянами, но потери его собственной армии были слишком велики. Плутарх приводит такие слова Пирра: "Если мы одержим ещё одну победу над римлянами, то окончательно погибнем". В современном русском языке употребляется в значении "победе (тупо списал)

Тест для проверки знаний по теме "Ранняя Римская республика"

1.Установите правильное соответствие:
А-нобилитет
Б-консулы
В-магистраты
Г-трибуны
1) Избираемые должностные лица в Риме
2) Главные должностные лица, руководившие

3) государством
4) Защитники плебеев
Правящий слой знати

2.Дата установления республики в Риме

506 г. до н.э.

510 г. до н.э.

509г. до н.э.

590 г. до н.э.

3.Законы XII таблиц приняты Народным собранием в

455-450 гг. до н.э.

554-550 гг. до н.э.

441-440 гг. до н.э.

451-450 гг. до н.э.

4.Форма правления, при которой высшая власть в государстве принадлежит гражданам – .